Dün ikindi üzeri çay sofrasında Osmanlı yemeklerinden söz açıldı. (Saray mutfağının esaslı bir takipçisiyimdir laf aramızda.) Arkadaşım domates miydi o Amerika'dan gelen, daha önce bilinmeyen sebze diye sordu. Ona cevap verirken baktım saray mutfağının tarihine girmişiz, en son Fransız mutfağından çıkmışız. Bugün tarif yazmak için bloga girince bu muhabbet ve domates dolması geldi aklıma. Hazır yeri gelmişken dün anlattıklarımdan geniş bir özet geçeyim size de.
Domatesin anavatanı Amerika'dır ve Kristof Kolomb Amerika'ya gidene dek dünyanın 2/3 si bu lezzetten mahrum kalmıştır. İlk etapta zehirli bir şey olarak nitelendirilmiş, insanlar yemek istememiş, İngiliz ve Fransızlar ise bir süs bitkisi olarak düşünüp evlerini süslemişlerdir. Beni asıl şaşırtan ise İtalyanlar. Bugün domatesi en lezzetli şekillerde sunmalarına rağmen ilk karşılaştıklarında yemek yerine ilaç olarak düşünmüşler ve yaralara vs. sürmüşler. Domatesin zehirli bir gıda olmadığını, ya da süs bitkisi olarak ziyan edilmemesi gerektiğini Fiorentinalı bir aşçı keşfetmiş. Bir gün salatasına domates eklemiş ve o gün bugündür domates sofraların vazgeçilmezi olmuş.
Türk mutfağına girişi 18. yy. Ancak kırmızı olarak değil henüz olmamış yani yerel tabiriyle gök haliyle kullanılmış. Alışılması da epey zaman almış Türkler kızarınca çürük kabul ederlermiş. Ayrıca sarayın aşçıları domatesi özellikle et yemeklerinde kullanmazlarmış. Domates girdiği her yere mutlaka aromasını verdiğinden etin tadını bozduğunu düşünürlermiş. Domatesin dolması ve çorbası da (ki benim en sevdiklerimden her ikisi de) saray mutfağında sık yapılan çeşitlerindenmiş.
Domatesle ilgili en ilginç bilgi ise Avrupa'da aşkın meyvesi olarak görülmesi. Avrupalılar domatesin çok romantik olduğuna inanıyorlarmış. Meyve demem sizi yanıltmasın, domatesi sebze olarak sınıflandırmamızın sebebi 1893 yılında Amerikan mahkemesinin, sürekli sebzelerle birlikte bulundurulmasından hareketle domatesi sebze olarak addetmesi.
Bu kadar gevezelikten sonra Osmanlı sarayının sevilen tariflerinden olan domates dolmasına gelelim.
Malzemeler
8 adet orta boy domates
1 orta boy soğan(rendelenmiş)
250 gr. orta yağlı kıyma
1 çay bardağı zeytinyağı
2 su bardağı pirinç
2 yemek kaşığı salça
4 çay kaşığı kırmızı toz biber
2 çay kaşığı karabiber
2 çay kaşığı kimyon
2 çay kaşığı zahter
Bu kadar gevezelikten sonra Osmanlı sarayının sevilen tariflerinden olan domates dolmasına gelelim.
Malzemeler
8 adet orta boy domates
1 orta boy soğan(rendelenmiş)
250 gr. orta yağlı kıyma
1 çay bardağı zeytinyağı
2 su bardağı pirinç
2 yemek kaşığı salça
4 çay kaşığı kırmızı toz biber
2 çay kaşığı karabiber
2 çay kaşığı kimyon
2 çay kaşığı zahter
Tarif
1. Domateslerin üst kısmını 1 cm kalınlığında yatay olarak kesiyoruz ve içlerini boşaltıyoruz. (kenarları 1 cmden biraz az kalınlıkta kalacak)
2. Rendelenmiş soğan ve diğer malzemeleri bir kapta karıştırıp yoğuruyoruz.
3. Domatesleri üzerinde 1cm boşluk kalacak şekilde içle dolduruyoruz.
4. Kesmiş olduğumuz üst kısımlarını da domateslerin üzerine kapatıyoruz.
5. Domatesleri tencereye dizip yarısına kadar su ekliyoruz ve orta ateşte 40-45 dk pişiriyoruz.
Şifa olsun.
0 yorum
Yorum Gönder